Uzasadnienie ustne III CZP 6/21

 Uzasadnienie ustne III CZP 6/21

Zapis uzasadnienia: https://www.youtube.com/watch?v=JEjAv6xts7I

10. SN wykonuje pracę ustawodawcy

00:32 [R.Trzaskowski] Dziękuję bardzo. Na początek kilka kwestii wprowadzających. 00:37 Jest to kolejne orzeczenie Sądu Najwyższego dotyczące kwestii, która ze względu na swą wagę i skomplikowanie, powinna być dawno postrzygnięta przez ustawodawcę.

20. SN uogólnia pytania Rzecznika

00:51 Sąd Najwyższy Nie może, ani nie chce uchylać się od wystawionych mu do rozstrzygnięcia pytań. 01:01 I zaznacza, że może działać tylko w zakresie, którego dotyczył wniosek rzecznika finansowego. 01:12 W związku z tym, uchwała podlega tylko niektórym z zagadnień:

1. 01:17 (…) określeniem reżimu roszczeń, restytucyjnych związanych z całkowitą bezskutecznością umowy kredytu (…) za sprawą niedozwolonych postanowień umownych.
2. 01:30 Po drugie. Treść uchwały wskazuje na to, że nie odpowiada ona dokładnie na pytania Rzecznika, 01:42 lecz pytania te przefrmuowuje, do czego SN jest uprawniony i z tej kompetencji skorzystał po to aby 01:51 (???) [sprowadzić je do pytań dotykających istoty wątpliwości] 02:01 
3. Po trzecie. SN zwraca uwagę, że uchwała dotyczy wykładni prawa krajowego, 02:14 gdyż co do zasady, zgodnie z orzecznictwem TSUE, skutki stwierdzenie przez sąd niedozwolonego charakteru postanowienia podlegają przepisom prawa krajowego. 02:23 Tym niemniej, podejmując uchwałę, SN miał oczywiście na względzie skutki wynikające z dyrektywy 93/13 i orzecznictwa TS UE. 

30. Niewiązanie postanowienia abuzywnego

02:37 Niedozwolone postanowienia umowne, potocznie nazywane (…), co do zasady nieistniejące, w związku z tym w umowie nie wywołują skutków wobec konsumenta, a zatem (…) na jej podstawie kwoty są nienależne i podlegają restytucji.

40. Sprzeciw konsumenta na niewiązanie postanowienia abuzywnego

02:56 Jednakże konsument może sprzeciwić się wyłączeniu tego postanowienia, udzielając na nie dobrowolnej i świadomej zgody. 03:03 W następstwie takiej zgody, co podkreśla uchwała, postanowienie pozostaje skuteczne z mocą wsteczną. 

50. Nieważność umowy

03:11 Abuzywność postanowienie może pociągać za sobą nie tylko nieskuteczność samego postanowienia, ale także może wpływać na skuteczność pozostałej części umowy, 03:23 ponieważ umowa nie może (…) bez niedozwolonego postanowienia, o czym decydują obiektywne (…) prawa krajowego, jest w całości bezskuteczna. 

60. Dwie kondykcje

03:38 SN poparł stanowisko wyrażone w uchwale z dnia 16 lutego 2021 roku, w sprawie CZP 11/20 03:52 i powtórzył, że roszczenia banku i konsumenta (…) na podstawie (…) bezskutecznych mają charakter odrębny. 04:00 Kwoty niezależne, co oznacza, że nie ulegają automatycznej wzajemnej kompensacji i konsument może żądać zwrotu całości spłaconych rat kredytu, nienależnie od tego czy i jak (…) banku z tytułu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu.

70. Bieg przedawnienia roszczeń banku

04:18 Sąd wyjaśnił również, że do czasu w którym umowa stanie się trwale bezskuteczna, definitywnie bezskuteczna 04:30 jej skuteczność pozostaje w zawieszeniu i bank nie może żądać zwrotu świadczenia spełnionego na jej podstawie. 04:38 Skoro bank nie może się do tego czasu (…) 04:46 domagać się zwrotu świadczenia spełnionego na jej podstawie, zwrotu kapitału udostępnionego konsumentowi, (…) biegu przedawniania tegoż (…).

80. Bieg przedawnienia roszczeń konsumenta

04:59 Z kolei jeżeli chodzi o przedawnienia roszczeń restytutywnych konsumenta, bieg ten nie może rozpocząć się zanim konsument dowiedział się lub rozsądnie rzecz ujmując, powinien dowiedzieć się o niedozwolonym charakterze postanowienia. 05:16 Ta teza jest odzwierciedleniem wynikającej już z orzecznictwa TS UE. 05:26 Ponieważ Sąd stwierdził, że bank, czyli kredytodawca może żądać zwrotu (…) na podstawie umowy kredytu 05:40 dotkniętej wadliwością z powodu dostrzeżenia w niej niedozwolonego postanowienia umownego dopiero wtedy, gdy bezskuteczność ta stanie się definitywna  05:53 Wyjaśnił również, że (…), wtedy gdy (…) konsument nie wyraził zgody na postanowienie 06:01 wtedy gdy w czasie (…) abuzywności postanowienia (…) konsument, nie wyraził zgody na postanowienie 06:10 czyli nie potwierdził tego postanowienia abuzywnego, lub sprzeciwił się skorzystaniu z ochrony przed nieważnością umowy. 06:17 Takie prawo sprzeciwu przyznał TSUE.

90. Udzielenie informacji

06:25 Należyte poinformowanie konsumenta wymaga udzielenia mu w sposób obiektywny i wyczerpujący informacji o konsekwencjach prawnych, jakie 06:34 może pociągać za sobą bezskuteczność niedozwolonego postanowienia. 06:38 w tym, ewentualnie będącej następstwem tej abuzywności, bezskuteczności całej umowy i konsekwencjach z tego wynikających. 

100. Brak odmowy przyjęcia ochrony konsumenta oznacza trwałą zgodę konsumenta na wykorzystywanie przez bank nieuczciwych postanowień umowy.

06:48 Ze względu na wartość jaką jest pewność prawa, SN uznaje, że akt zgody na postanowienie obejmuje nie tylko wyraźną odmowę, ale także sytuację w której konsument nie wyraził tej zgody w rozsądnym czasie od udzielenia mu informacji.

07:09 To są zasadnicze motywy rozstrzygnięcia (…) [reszta w uzasadnieniu pisemnym]