Pytania do TSUE

Sąd Okręgowy w Warszawie skierował pytania związane z wyjaśnieniem wykładni dyrektywy 93/13/Ewg do Trybunału Sprawiedliwości UE. Podjąłem próbę ich zdekodowania.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXV wydział cywilny (SSR del. Kamil Gołaszewski) skierował następujące pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE:

1. Czy jeśli skutkiem uznania określonych postanowień umownych, określających sposób spełnienia świadczenia przez strony (jego wysokość), za nieuczciwe warunki umowne w rozumieniu dyrektywy 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. U. UE L 1993.95.29) miałby być niekorzystny dla konsumenta upadek całej umowy, możliwe staje się wypełnienie luk w umowie nie w oparciu o przepis dyspozytywny stanowiący jednoznaczne zastąpienie nieuczciwego warunku, ale w oparciu o przepisy prawa krajowego, które przewidują uzupełnienie skutków czynności prawnej wyrażonych w jej treści również przez skutki wynikające z zasad słuszności (zasad współżycia społecznego) lub ustalonych zwyczajów?

2. Czy ewentualna ocena skutków upadku całej umowy dla konsumenta powinna następować przy uwzględnieniu okoliczności istniejących w chwili jej zawarcia, czy też w chwili zaistnienia sporu pomiędzy stronami odnośnie skuteczności danej klauzuli (powołania się przez konsumenta na jej abuzywność) i jakie ma znaczenie stanowisko wyrażane w toku takiego sporu przez konsumenta?

3. Czy możliwe jest utrzymanie w mocy postanowień stanowiących w myśl norm dyrektywy 93/13/EWG nieuczciwe warunki umowne jeśli przyjęcie takiego rozwiązania byłoby w chwili rozstrzygania sporu obiektywnie korzystne dla konsumenta?

4. Czy uznanie za nieuczciwe postanowień umownych określających wysokość i sposób spełnienia świadczenia przez strony może prowadzić do sytuacji, w której ustalony na podstawie treści umowy z pominięciem skutków nieuczciwych warunków kształt stosunku prawnego odbiegać będzie od objętego zamiarem stron w zakresie obejmujących główne świadczenie stron, w szczególności - czy uznanie za nieuczciwe postanowienia umownego oznacza, że możliwe jest dalsze stosowanie innych, nieobjętych zarzutem abuzywności postanowień umownych, określających główne świadczenie konsumenta, których uzgodniony przez strony kształt (wprowadzenie ich do umowy) był nierozerwalnie związany z zakwestionowanym przez konsumenta postanowieniem?

Oto próba przetłumaczenia ich na język ludzki:

Pytanie #1

Uproszczone gramatycznie:
1. W przypadku gdy unieważnienie umowy nie jest korzystne dla konsumenta, czy można:

a) uzupełnić umowę w sytuacji braku przepisu dyspozytywnego? 

b) uzupełnić umowę o skutki wynikające z zasad słuszności?

c) uzupełnić umowę o skutki wynikające ze zwyczaju?

Wyjaśnione po ludzku:

1. Unieważnienie umowy może być korzystne dla konsumenta. Szczególnie po 10 latach spłat.

2. Czy Sąd może zignorować zapisy dyrektywy i łatać umowę jakkolwiek się da w celu ochrony konsumenta??
3. Czy Sąd ma prawo do waloryzacji sądowej w celu ochrony konsumenta?

Wątpliwość:

1. Kto podejmie decyzję o korzystności upadku?
2. Czy zwyczaj może wynikać z wieloletniego łamania prawa?
3. Jaki jest sens zwyczaju w Kodeksie cywilnym?

Pytanie #2

Uproszczone gramatycznie:
2. Czy ocena skutków upadku umowy ma zostać wykonana:

a) na dzień zawarcia umowy?

b) na dzień zaistnienia sporu?

2.1. Czy to konsument powołuje się na abuzywność?

2.2. Czy konsument ma wpły na skutek uznania postanowienia za abuzywne?

Wyjaśnione po ludzku:

1. Czy wykonanie umowy ma wpływ na ocenę abuzywności?

2. Czy Sąd może zignorować badanie abuzywności?

3. Czy Sąd może zignorować zdanie konsumenta i podjąć własną decyzję?

Wątpliwość:

1. Dlaczego Sąd sugeruje, że to konsument ma się powoływać, skoro to Sąd ma obowiązek badać abuzywność z urzędu?

Pytanie #3

Uproszczone gramatycznie:
3. Czy Sąd może utrzymać postanowienie abuzywne w mocy jeżeli jest ono dobre dla konsumenta?

Wyjaśnione po ludzku:

1. Sąd ma ochotę stosować prawo sędziowskie tzn. dokonać uczciwej oceny.

2. Czy Sąd ma prawo dokonywać oceny na podstawie wykonania umowy?

Wątpliwość:

1. Sąd nie ma prawa dokonywać ocen innych niż na dzień zawarcie umowy.

2. Sąd nie może dokonywać waloryzacji wysokości świadczeń. 

3. Sąd ma usunąć abuzywne zapisy i ew. unieważnić umowę ale tylko wtedy gdy nie stanowi to zagrożenia interesów konsumenta. 

Pytanie #4

Uproszczone gramatycznie:
4. Czy usunięcie klauzul abuzywnych z umowy może prowadzić do zmiany natury świadczenia głównego?

Wyjaśnione po ludzku:

1. Czy można przerobić CHF+LIBOR na PLN+LIBOR?

Wątpliwość:

(brak)

###