środa, 2 grudnia 2015

Określanie wartości vs. ustalanie wysokości świadczenia pieniężnego. Art.358-1 §2 odczytany na nowo.

Waloryzacja umowna, będąca fundamentem umów waloryzowanych, od samego początku wzbudza nasze zainteresowanie. Intuicyjnie czujemy, że banki nagięły prawo w celu obejścia prawa dewizowego lub też próby zagarnięcia zysków wynikających z różnic kursowych i sprzedania nam kredytów po pozornie zaniżonym procencie. Od kwietnia tego roku publikuję artykuły obnażające łamanie prawa w wielu aspektach. Niebieska teczka, zaprezentowana ZBP, koncentrowała się także na tym aspekcie. Niniejsza analiza jest kolejnym dowodem na to że król jest nagi, że prawnicy pracujący dla banków popełnili rażące błędy.  Błędy za które płacimy oraz płaci Polska. Błędy, które powodują psucie prawa i demoralizację i dezorientację kolejnych pokoleń prawników. Analiza podparta jest komentarzem do art.358-1 §2 odnalezionym w Przeglądzie Ustawodawstwa Gospodarczego z 1991 roku.

Szanowni Państwo,

ustawodawca w roku 1990 wprowadził do kodeksu cywilnego tak zwaną waloryzację umowną. Jest ona wyrażona w art.358-1 §2 będąc warunkowym odejściem od zasady nominalizmu.


art.358-1

§ 2. Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości.

Zdanie podrzędne powyższego paragrafu informuje o ustaleniu wysokości świadczenia pieniężnego w przyszłości, na podstawie formuły stosującej miarę czegoś co nie nie jest pieniądzem. Ponieważ to zdanie jest kluczowe dla trosk 500.000 polskich rodzin, zastanówmy się co to zdanie tan na prawdę oznacza. W analizie ominę rozważania nad tym czym jest "inny niż pieniądz miernika wartości", ponieważ aspekt ten był już omawiany oraz nie jest kluczowy dla niniejszej analizy. Zastanowimy się nad znaczeniem pierwszego członu powyższego zdania: "Wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona". Upraszczając problem ominiemy także pytanie czym jest "świadczenie pieniężne". Jest to, wbrew pozorom, niezwykle ciekawy problem, który jednak wymaga osobnej analizy.

Minimalizując ilość niezrozumiałych część podmiotowego zdania, doprowadziłem problem do dwóch wyrazów: "wysokość" oraz "ustalona" oraz zdefiniowania co oznacza stwierdzenie "ustalić wysokość". Analizując prawo musimy być precyzyjni i przestrzegać określonych zasad. Zasady prawoznawstwa nakazują w pierwszym kroku odczytywania ustawa zastosować wykłądnię językową. Zgodnie z tym zaleceniem, rozpocznę analizę od pracy ze słownikiem języka polskiego, aby dowiedzieć się co oznaczają słowa "wysokość" oraz "ustalić". 

wysokość
1. «wymiar czegoś liczony od podstawy w górę»
2. «odległość od jakiegoś punktu do punktu znajdującego się w górze; też: miejsce położone wysoko»
3. «wielkość lub natężenie czegoś»
4. «właściwość dźwięku zależna od częstotliwości drgań»
5. «w figurach i bryłach geometrycznych: odległość podstawy od wierzchołka figury lub od przeciwległego boku wielościanu»
6. «kąt między kierunkiem do ciała niebieskiego a płaszczyzną horyzontu»

Eliminując znaczenia nie adekwatne do naszego przypadku płatności w pieniądzu, z powyższej listy zostają dwie możliwe definicje:

wysokość
1. «wymiar czegoś liczony od podstawy w górę»
3. «wielkość lub natężenie czegoś»

Czym jest "wymiar" i "wielkość"? 

wymiar
1. «wielkość czegoś materialnego, rozpatrywanego ze względu na swoją długość, szerokość i wysokość lub głębokość»
2. «znaczenie, zakres lub aspekt czegoś»
3. «wielkość czegoś wyznaczonego komuś»

wielkość
1. «długość, szerokość i wysokość lub głębokość czegoś materialnego»
2. «cecha tego, co odznacza się dużymi rozmiarami lub wielkim nasileniem»
3. «cechy umysłu, charakteru wznoszące kogoś ponad przeciętny poziom; też: osoba nieprzeciętna»
4. «właściwość ciał fizycznych lub zjawisk, którą można mierzyć»

Ponownie ominę nieadekwatne informacje, sprowadzając pytanie o znaczenia słowa "wysokość" do poniższych definicji.

wysokość
1. «wymiar czegoś liczony od podstawy w górę»
3. «wielkość lub natężenie czegoś»

wymiar
1. «wielkość czegoś materialnego, rozpatrywanego ze względu na swoją długość, szerokość i wysokość lub głębokość»
3. «wielkość czegoś wyznaczonego komuś»

wielkość
1. «długość, szerokość i wysokość lub głębokość czegoś materialnego»
4. «właściwość ciał fizycznych lub zjawisk, którą można mierzyć»

Pozostawiając powyższe na razie bez dalszej obróbki, sprawdzę znaczenie słowa "ustalić".

ustalić I — ustalać
1. «zdecydować o ostatecznej formie, postaci lub przebiegu czegoś»
2. «stwierdzić coś po uprzednim zbadaniu»
3. «uczynić niezmiennym»
4. «pozbawić chwiejności, usztywnić»
5. «umocnić glebę, wydmy itp. przez sadzenie specjalnej roślinności lub stosowanie umocnień»

Ponownie wyeliminuję nieadekwatne definicje.

ustalić I — ustalać
3. «uczynić niezmiennym»
4. «pozbawić chwiejności, usztywnić»

Z powyższych definicji wynika, że określenie "ustalić wysokość" oznacza pozbawienie chwiejności, usztywnienie i uczynienie niezmiennym przedmiotowego wymiaru liczonego od podstawy w górę. Ewentualnie pozbawienie chwiejności, usztywnienie i uczynienie niezmiennym przedmiotowego mierzalnej właściwości. Pojawia się tutaj niepewność czy wysokość ma być rozumiana jako wielkość liczona od pewnej podstawy, czy też uniwersalna miara. Pozostaje jednak bezdyskusyjnym znaczenie słowa "ustalenie" oznaczającego "pozbawienie chwiejności, usztywnienie i uczynienie niezmiennym wysokości świadczenia pieniężnego".

Zdanie "Wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości" nie oznacza określenia, zdefiniowania ani oznaczenia wartości świadczenia pieniężnego według innego niż pieniądz miernika wartości. Zdanie to oznacza że świadczenie pieniężne jest ustalone na jakimś bazowym poziomie i może zostać zmodyfikowane przez inny niż pieniądz miernik wartości.

Powyższe oznacza, że prawnicy pracujący dla banków źle odczytali stosowalność zasady waloryzacji umownej

Zasadę te odczytałem źle także ja pisząc poprzednio, że jest to tak zwana klauzula towarowa. Analiza literalna art.358-1 §2 pozwala odczytać jej prawdziwą naturę - możliwość wpłynięcia na zmianę oznaczonej sumy świadczenia pieniężnego. Przedstawiona analiza jest moim odczytaniem paragrafu art.358-1 §2. Ufam, że przekonałem Państwa do postawionej tezy. Jeżeli nie to poproszę o słowa krytyki. Proszę także (już zwyczajowo) przekazać tę analizę prawnikom z którymi pozostajecie w kontakcie.

~~~

Zachęcam gorąco do przeczytania opinii dr nauk prawnych wydanej w 1991 roku. Jest to niezwykle ważna opinia. Po pierwsze wydana została rok po wprowadzeniu waloryzacji umownej do kodeksu cywilnego (28 lipca 1990, Dz.U. 1990 Nr 55 poz. 321). Daje to gwarancję świeżości spojrzenia na zmiany prawne i nieobarczenia problemem sugestii i Muchą Arystotelesa. Po drugie opinia została napisana przez doktora nauk prawnych na dwa lata przed habilitacją. dr Brzozowski przeprowadził przewód habilitacyjny publikując pracę "Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania w prawie polskim (na tle prawa niektórych państw obcych)" w roku 1993. Jest to metryka gwarantująca że oceny dr Brzozowskiego mogą zostać uznane za prawidłowe. Artykuł "Klauzule zabezpieczające wartość świadczenia pieniężnego w obrocie gospodarczym" znalazłem w Przeglądzie Ustawodawstwa Gospodarczego z 1991 roku będący w zasobach Biblioteki Narodowej w Warszawie. Udało mi się tekst zeskanować. Jest on bardzo ważny. Dla nas kluczowy. W tekście znajdziecie Państwo czerwone ramki - próbowałem zaznaczyć części istotne, jednak dosyć szybko zorientowałem się że istotny jest każdy paragraf. Gorąco zachęcam do przeczytania, zastanowienia się i dyskusji.

Tekst jest tutaj: https://goo.gl/aQi5cA 

-Ryszard Styczyński

PS. Uzupełnieniem wiedzy na temat jest także ten tekst: https://goo.gl/8Hp5FV autorstwa dr Brzozowskiego.


###



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz