Od lat krzyczymy, że banki komercyjne kreują pieniądz. Ja twierdzę, że nie jest to prawdą.

Pieniądz tworzymy nasza pracą. System w którym żyjemy wypracował najbardziej demokratyczną formę tworzenia pieniądza jaką wymyślił człowiek. Pieniądza nie tworzy urzędnik ani chciwy bankier - tworzy go każdy nas.

~~~

Spis Treści | Sensacja | Bank tworzy dług | Pieniądz tworzony jest przez NBP | Piramida finansowa | Pieniądz tworzy każdy z nas | Przypisy


~~~

1. Sensacja

Kilka lat temu w obiegu znalazła się sensacyjny dokument opublikowany przez Bank Anglii, ża kredyt kreuje depozyt, który pozwala na udzielnie kolejnych kredytów [1]. Spędziliśmy sporo czasu na dyskutowanie tej afery, ale czy zrozumieliśmy meritum? Moim zdaniem nie. W atmosferze afery, nie zrozumieliśmy jednego - czym jest pieniądz. Gdyby bank mógł kreować pieniądz to mielibyśmy walutę np. mBanku. Coś takiego nie istnieje, bo bank nie może kreować pieniądza. Pieniądz to byt ekonomiczny dokładnie opisany, spełniający określone cechy; zapłata to tylko jedna z nich.

2. Bank tworzy dług

Banki nie mogą kreować pieniądza. Banki robią coś innego - mają prawo zwalniać nas ze zobowiązań pieniężnych. Mogą robić tylko to jedno. Czym jest umowa kredytu? Jaki jest jej skutek? Każdy wie, że w jej wyniku nie musimy płacić od razu długu względem sprzedawcy np. pralki, auta, czy też mieszkania. Robi to za nas bank, przejmując w ramach regresu (instytucja prawa) wierzytelność od sprzedawcy. Bank daje nam cza na zarobienie pieniędzy, których nie mamy i których nie ma jeszcze w gospodarce. Bank nie tworzy jednak tego pieniądza. On tylko wytwarza ramy do jego stworzenia, przyspieszając obrót gospodarczy.

3. Pieniądz tworzony jest przez NBP

Pieniądz tworzony jest przez NBP na potrzeby spłaty długów. Mamy dług w wyniku wykorzystanie sum z przyznanych kwot kredytu i musimy go spłacić. Aby to zrobić wykonujemy pracę - jeden uczy, drugi buduje, trzeci tworzy, czwarty nadzoruje, piąty dostarcza rozrywki, a inni wykonują pracę jaką kto potrafi wedle swoich talentów. To jest prawdziwy moment tworzenia pieniądza. Bank tylko nas do tego przymusza, żądając spłaty długu. Bank jest jak Ojciec krzycząca na nas w okresie wczesnym - wstań z łóżka; idź do szkoły; ucz się! Bank tak samo jak Ojciec - daje nam możliwości i egzekwuje wykonanie zobowiązań. To wszytko.

4. Piramida finansowa

Jest prawdą, że system bankowy zwiększa swoją zdolność do kredytowania poprzez przyjmowanie w depozyt środków pochodzących z kredytu. I jest to podstawą działania systemu bankowego w/g modelu USA. Jak każdy wie, po 1986 roku w ramach II etapu reformy gospodarczej PZPR, przyjęliśmy właśnie ten model, co dokonało się w 1988 roku [2]. O modelu tym pisał Bank Federalny Chicago w 1961 roku [3]. Model ten opisuje NBP w swoich materiałach edukacyjnych, mówiąc nam że system bankowy może wytworzyć 30 razy więcej kredytu niż ma depozytów; oczywiście podążając w ramach określonych przez przepisy zasad [4]. Nowoczesny system bankowy to piramida finansowa, która nie ma pieniądza, który znajduje się na jej kontach. Próba wypłaty gotówki zakończyłaby się końcem systemu, który trwa tylko i wyłącznie dlatego, że nie mamy dla niego alternatywy. Państwo specjalnie udaje niemoc w ramach walki np. z kradzieżami. Każdy wie, że złodziej w naszym domu ma większe prawa niż my sami, a broniąc naszego majątku możemy łatwo trafić do więzienia np. za pobicie złodzieja. Gdyby było inaczej - gdyby nasz dom był naszym królestwem, którego możemy bronić dowolnymi metodami, wtedy trzymalibyśmy oszczędności czy też majątek w sejfie w postaci gotówki czy też złota. Wtedy jednak bank nie miałby tych środków w depozytach, co nie umniejszałoby jego możliwości kredytowe. System zmusza więc nas do korzystania z depozytu. Nie mamy alternatywy.

5. Pieniądz tworzy każdy z nas

Pieniądz, który jest wyznacznikiem majątku, to wynik ludzkiej pracy. Nie wytwór banku, czy urzędnika, tylko ludzkiej pracy. Zadłużając się przyjmujemy na siebie zobowiązanie spłaty długu, co powoduje że podejmujemy pracę, uczymy się, rozwijamy - zwiększając nasz ekonomiczny potencjał. Moment gdy spłacamy każdą z rat jest faktycznym domknięciem cyklu tworzenia pieniądza. Wcześniej bank centralny musi dostarczyć gotówkę do systemu, aby umożliwić wypłatę pieniędzy za naszą pracę. Oczywiście wchodzi tutaj w grę statystyka, która mówi ile potrzeba gotówki, bo i tak każde zarobione przez nas pieniądze trafiają na depozyt.

Pieniądz tworzymy nasza pracą. System w którym żyjemy wypracował najbardziej demokratyczną formę tworzenia pieniądza jaką wymyślił człowiek.

6. Przypisy

1. Money creation in the modern economy, Bank of England, https://www.bankofengland.co.uk/quarterly-bulletin/2014/q1/money-creation-in-the-modern-economy
2. Oddać do dyspozycji - rozważania konsumenta, R.Styczyński, https://goo.gl/DE93YP
3. Modern Money Mechanics, Federal Bank of Chicago, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Modern_Money_Mechanics.pdf
4. Skąd banki mają pieniądze?, NBP, https://www.nbportal.pl/wiedza/prezentacje/skad-banki-biora-pieniadze